A. Tanımı
Onüçüncü Bölüm
Havale1
A. Tanımı
Madde 555 - Havale, havale edenin, kendi hesabına, para, kıymetli evrak ya da diğer bir mislî eşyayı havale alıcısına vermek üzere havale ödeyicisini; bunları kendi adına kabul etmek üzere havale alıcısını yetkili kıldığı bir hukuki işlemdir.
I-) 818 Sayılı Borçlar Kanunu:
(A) Tarifi
Madde 457 - Havale, bir akittir ki onunla muhalünaleyh, bilvekâle kendi namına kabza salâhiyettar olan muhalünlehe muhîl hesabına nakit veya kıymetli evrak veya sair mislî şeyler itasına mezun kılınır.
II-) Madde Gerekçesi:
Madde 555 - 818 sayılı Borçlar Kanununun 457 nci maddesini karşılamaktadır.
Tasarının tek fıkradan oluşan 555 inci maddesinde, havale tanımlanmaktadır.
818 sayılı Borçlar Kanununun 457 nci maddesinin kenar başlığında kullanılan “A. Tarifi” şeklindeki ibare, Tasarıda “A. Tanımı” şeklinde değiştirilmiştir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 457 nci maddesinde havalenin bir “akit” olarak nitelendirilmesi, teknik bakımdan hatalı bulunduğu için, Tasarı’da yapılan tanımda havalenin bir “hukukî işlem” olduğu belirtilmiştir. Gerçekten, havale bir sözleşme olmayıp, çifte yetkilendirme içeren bir hukukî işlemdir.
Her ne kadar maddede yapılan tanımda, havalenin konusunu para veya kıymetli evrak ya da başka mislî bir eşyanın oluşturabileceği belirtilmişse de, uygulamada havalenin konusunu genellikle paranın oluşturduğu göz önünde tutularak, Tasarıda “havale ödeyicisi” teriminin kullanılmasında bir sakınca görülmemiştir.
III-) Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi:
Alt Komisyonca, Tasarının 555 inci maddesinde, geçen “…kendi hesabına” ibaresinden sonra hükümde açıklığın sağlanması amacıyla virgül işareti konulmuş ve madde Komisyonumuzca da bu şekliyle kabul edilmiştir.
IV-) Kaynak İsviçre Borçlar Kanunu:
1-) OR:
Achtzehnter Titel: Die Anweisung
A. Begriff
Art. 466
Durch die Anweisung wird der Angewiesene ermächtigt, Geld, Wertpapiere oder andere vertretbare Sachen auf Rechnung des Anweisenden an den Anweisungsempfänger zu leisten, und dieser, die Leistung von jenem in eigenem Namen zu erheben.
2-) CO:
Titre dix-huitième: De l’assignation
A. Définition
Art. 466
L’assignation est un contrat par lequel l’assigné est autorisé à remettre à l’assignataire, pour le compte de l’assignant, une somme d’argent, des papiers-valeurs ou d’autres choses fongibles, que l’assignataire a mandat de percevoir en son propre nom.
V-) Yararlanılabilecek Monografiler:
Gülşen Köse; Elektronik Havale ve Bankanın Hukuki Sorumluluğu, Ankara 2011.
Arif B. Kocaman; Türk Borçlar Hukukunda Havale, Ankara, 2020.
Işık Aslı Han; Üç Taraflı Hukuki İlişki Modeli Olarak Havale (TBK m. 555-560), İstanbul, 2021.
1 818 sayılı Borçlar Kanununun 457 nci maddesiyle başlayan “On Sekizinci Bap / Havale” şeklindeki üst başlık, Tasarıda “Onüçüncü Bölüm / Havale” şeklinde değiştirilmiştir. Ayrıca, 818 sayılı Borçlar Kanununun On Sekizinci Babında kullanılan “muhil” terimi, Tasarının Onüçüncü Bölümünde “havale eden”; “muhalünaleyh” terimi, “havale ödeyicisi” ve “muhalünleh” terimi ise “havale alıcısı” şeklinde ifade edilmiştir.